«ΥΓΙΗ ΠΑΙΔΙΑ – ΥΓΙΗΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ!» Ένα πρόγραμμα για την υιοθέτηση σωστών διατροφικών συνηθειών

 Εργαστήρια Δεξιοτήτων για το σχολικό έτος 2021-22

Θεματικός Κύκλος:

Φροντίζω το περιβάλλον

 

Επιμέρους Θεματικές Ενότητες/Υπό ενότητες:

Οικολογία: παγκόσμια τοπική φυσική κληρονομιά

«ΥΓΙΗ ΠΑΙΔΙΑ – ΥΓΙΗΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ!» Ένα πρόγραμμα για την υιοθέτηση σωστών διατροφικών συνηθειών

 Βασικός σκοπός του θεματικού κύκλου θα είναι να συμβάλει στην υιοθέτηση από τα παιδιά διατροφικών συνηθειών που κάνουν καλό στην υγεία τους και στο περιβάλλον. Στόχος είναι να υιοθετήσουν ένα διατροφικό πρότυπο που θα τα βοηθήσει να αναπτυχθούν σωστά και ταυτόχρονα να γίνουν συνειδητοποιημένοι αυριανοί πολίτες

 1^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων «Μια μερίδα πλανήτη παρακαλώ»

1^η δραστηριότητα: Συζητάμε με τα νήπια για την αξία της τροφής ως ενέργειας-καυσίμου στον οργανισμό μας. Τους εξηγούμε πως είναι απαραίτητο να τρώμε σωστά για να έχουμε καύσιμα να λειτουργήσουμε. Καλούμε τα παιδιά να κινηθούν στον χώρο με συνοδεία κρουστού. Εναλλάσσουμε αργούς και γρήγορους ρυθμούς με παραγγέλματα που παραπέμπουν στην ενέργεια που μας δίνει το φαγητό. Π.χ. «περπατάμε αργά, είμαστε νηστικοί», «περπατάμε γρήγορα, έχουμε φάει καλό πρωινό». Εναλλάσσουμε μιμήσεις, π.χ. «τρώμε, σκουπίζουμε το στόμα μας, βαρυστομαχιάζουμε» κ.ο.κ.

 2^η δραστηριότητα: Οι μαθητές ζωγραφίζουν σε ένα χαρτί το αγαπημένο τους φαγητό και το κρεμάνε στα ρούχα τους με ένα μανταλάκι. Στέκονται ακίνητοι σε τυχαία διάταξη. Ξεκινά το τραγούδι «Το ρομαντικό γεύμα». Όταν η μουσική ξεκινά, οι μαθητές κινούνται στον χώρο. Όταν σταματά, ακινητοποιούνται και σηκώνουν τη ζωγραφιά τους ψηλά. Δείχνουμε τυχαία έναν μαθητή και λέει δυνατά το φαγητό που ζωγράφισε. Επαναλαμβάνουμε ώσπου να πουν όλοι. Συζητάμε στον κύκλο. Προσπαθούμε να θυμηθούμε το αγαπημένο φαγητό όλων των συμμαθητών μας

 3^η δραστηριότητα: Καλούμε τα παιδιά να φανταστούν ότι τα προσκάλεσαν στο παλάτι του «Βρέχει το Αγαπημένο μου Φαγητό!» Κλείνουν τα μάτια και το στόμα. Αφηγούμαστε την ιστορία και τη δραματοποιούμε όλοι μαζί. Πώς πέρασαν τα παιδιά σ’ αυτό το παλάτι; Τι ζήτησαν για το κάθε τους γεύμα; Ας τα θυμηθούμε. Μοιράζουμε από τρια χάρτινα πιάτα σε κάθε μαθητή και μαρκαδόρους και ζητάμε να ζωγραφίσουν το πρωινό το μεσημεριανό και το βραδινό που ζήτησαν στο μαγικό παλάτι.  Κολλάμε τα τρία μικρά χάρτινα πιάτα σε ένα Α4 και τα αναρτάμε στον τοίχο.Ποιο είναι το πιο δημοφιλές πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό; Ανακαλούμε το παλάτι του «Βρέχει το Αγαπημένο μου Φαγητό!» Ευτυχώς που δεν υπάρχει. Τι θα συνέβαινε αν υπήρχε και ζούσαμε εκεί; Τι θα συνέβαινε αν τα είχαμε όλα έτοιμα και σε αφθονία; Μήπως γι’ αυτό ο βασιλιάς είχε μείνει φτωχός; Εξηγούμε στους μαθητές ότι θα κάνουμε ένα ταξίδι στη Χώρα της Διατροφής.

 4^η δραστηριότητα: Ξεκινάμε το ταξίδι μας με έναν μικρό γύρο του κόσμου! Δείχνουμε εικόνες από ψαράδες και γεωργούς. Απλώνουμε  δυο πανιά, μπλε για τη θάλασσα, καφέ για τη στεριά. Εκφωνούμε τροφές (μπαρμπούνι, παντζάρι, μήλο, κ.ο.κ.). Τα παιδιά πρέπει να σταθούν στο σωστό πανί.

Μιλάμε για το Θεό Ποσειδώνα και τη θεά Δήμητρα και τα συνδέουμε με τις τροφές που παίρνουμε από τη θάλασσα και τη στεριά.

Ζωγραφίζουμε με τους μαθητές σε δυο χαρτιά του μέτρου τη θάλασσα με τα ψάρια, τα θαλασσινά και τον θεό Ποσειδώνα και τη στεριά με τα φυτά, τα ζώα και τη θεά Δήμητρα.

 5^η δραστηριότητα: Εισάγουμε την έννοια του οικολογικού αποτυπώματος της τροφής μας (τι επιπτώσεις έχει η παραγωγή του φαγητού και η όλη διαδικασία στο περιβάλλον μας)  Δείχνουμε στην υδρόγειο σφαίρα της τάξης τις θάλασσες και τις στεριές. Από εκεί παίρνουμε το φαγητό μας. Τι θα γινόταν αν βρομίζαμε το νερό και το χώμα της Γης; Τι θα συνέβαινε στην τροφή μας; Πού θα κατέληγε αυτή η «βρομιά»;

Συζητάμε με τα νήπια και αφήνουμε να κάνουν υποθέσεις και να προτείνουν λύσεις. Τι μπορούμε να κάνουμε; Να μη βάζουμε πολλά φάρμακα όταν καλλιεργούμε, να μη σπαταλάμε το νερό στο χωράφι, να μην τρώμε τροφές που ταξιδεύουν από πολύ μακριά, να μην πετάμε φαγητό

 2^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων «Ανθρώπινες πυραμίδες νόστιμες και υγιεινές!» 

1^η δραστηριότητα: Μοιράζουμε στα παιδιά μία λωρίδα γκοφρέ χαρτιού. Με συνοδεία του τραγουδιού «Ο Χορός των Μπιζελιών», οι μαθητές κινούνται εμπνεόμενοι από τους στίχους και αξιοποιούν κατάλληλα το γκοφρέ.

 Στον κύκλο συζητάμε: ποια λαχανικά ήταν καλεσμένα στον χορό; Ποιος τα έχει δοκιμάσει; Του αρέσουν; Τα αναγνωρίζουν στους πάγκους της λαϊκής αγοράς; Στο μποστάνι;

Ζωγραφίζουμε όσα λαχανικά ξέρουμε και τρώμε σε ένα φύλλο εργασίας

2^η δραστηριότητα:  Συζητάμε για  τη διπλή πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής. Εξηγούμε πώς είναι καλή για την υγεία μας και για το περιβάλλον. Οι τροφές που πρέπει να τρώμε πιο συχνά είναι παράλληλα και αυτές που επιβαρύνουν λιγότερο τον πλανήτη.

Στο ακόλουθο βίντεο παρουσιάζεται με αναλυτικό τρόπο η πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής  Η πυραμίδα των τροφών. Παρακολουθούμε με τα παιδιά και συζητάμε.

3^η δραστηριότητα: Τα παιδιά ζωγραφίζουν τη δική τους πυραμίδα της διατροφής. Σε χαρτί που έχει ήδη το σχέδιο της πυραμίδας οι μαθητές ζωγραφίζουν σε κάθε όροφό της και τις τροφές που αντιστοιχούν σε αυτόν

 4^η δραστηριότητα: Κατανοώντας τη σχέση της υγιεινής διατροφής και της άσκησης αφιερώνουμε με τα παιδιά χρόνο για την πρωινή μας γυμναστική και γυμναζόμαστε όλοι μαζί με το βιντεάκι στον παρακάτω σύνδεσμο που προβάλλουμε στον διαδραστικό μας πίνακα

γυμναστική για παιδιά

 3^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων «Πρωϊνό σαν βασιλιάς» 

1^η δραστηριότητα: Γίνεται καταγραφή των πρωϊνών που φέρνουν μαζί τους τα παιδιά στο σχολείο για λίγες μέρες. Σχολιάζουμε με τα παιδιά τι φάγανε, που μπορούμε να το βρούμε αυτό στην πυραμίδα, ποια η διατροφική του αξία. Καταγράφουμε τι τρώνε τα περισσότερα παιδιά και συζητάμε τι θα μπορούσαν να τρώνε εναλλακτικά για να έχει περισσότερες θρεπτικές αξίες.

^2η δραστηριότητα:  Ο βασιλιάς της ζάχαρης και το Παιχνίδι καυτής πατάτας .Εξηγούμε στα παιδιά ότι όταν οι τροφές περιέχουν πολλή ζάχαρη και πολύ αλάτι αυξάνεται το βάρος μας περισσότερο από το κανονικό, χαλάνε τα δόντια μας και νιώθουμε πιο κουρασμένοι. Επίσης αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι άλλες τροφές, που κάνουν καλό στην υγεία, στην ανάπτυξη, να φαίνονται άνοστες και να τις αποφεύγουμε. Τοποθετούμε στο πάτωμα δυο πανιά διαφορετικού χρώματος. Το ένα αντιστοιχεί στις τροφές με πολλή ζάχαρη και το άλλο στις τροφές με λίγη ζάχαρη. Βάζουμε  φωτογραφίες τροφών αναποδογυρισμένες στο πάτωμα και κάνουμε έναν κύκλο με τους μαθητές γύρω τους. Η μουσική ξεκινά. Τα παιδιά περνούν τη ζωγραφιά του Βασιλιά της Ζάχαρης) από χέρι σε χέρι. Όταν η μουσική σταματήσει, όποιος έχει τον Βασιλιά της Ζάχαρης σηκώνεται από τον κύκλο και διαλέγει μία εικόνα από το πάτωμα. Διαλέγει σε ποιο από τα δυο πανιά θα την τοποθετήσει.

4^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων «Κάθε πράγμα στον καιρό του και ο κολιός τον Αύγουστο»

1^η δραστηριότητα: Ανακαλούμε με τους μαθητές μας τη θέση των λαχανικών στην πυραμίδα διατροφής και μιλάμε για την εποχικότητα των τροφών. Μπορούμε να έχουμε τα πάντα όλες τις εποχές και τι συνέπειες φέρνει αυτό στο περιβάλλον όταν το καταφέρνουμε; Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες χρησιμοποιούν πλαστελίνη για να φτιάξουν νόστιμες σαλάτες που σερβίρουν στο πιάτο. Στη συνέχεια όλη η τάξη βραβεύει την πιο νόστιμη σαλάτα, την πιο υγιεινή και την πιο πολύχρωμη!

2^η δραστηριότητα: Επιστρέφουμε στην πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής. Πού βρίσκονται τα ψάρια σε σχέση με το κρέας; Γιατί μας είναι απαραίτητα; Χωρίζουμε τα  παιδιά σε ομάδες και  στήνουμε μαζί τους το σκηνικό στην τάξη για ένα παιχνίδι ρόλων. Μία γωνιά, ορίζεται ως θάλασσα και μία ως ταβέρνα. Οι μαθητές παίρνουν θέσεις ανάλογα με το ρόλο τους και το παιχνίδι ξεκινάει. Είναι Ιούνιος! Ρίχνουμε στη θάλασσα ψάρια διαφόρων μεγεθών και καλούμε τους ψαράδες να ψαρέψουν χωρίς να τους δώσουμε καμία άλλη οδηγία. Στο εστιαστόριο άλλοι θέλουν γόνο για τα παιδιά τους, άλλοι μεγάλο ψάρι χωρίς κόκαλα κ.ο.κ. Τους αφήνετε λίγο να παίξουν και μετά παγώνουμε τη σκηνή και αρχίζουμε τη συζήτηση . Τα ψάρια είχαν όλα το ίδιο μέγεθος. Έχει σημασία αυτό; Οι ψαράδες ψάρεψαν όλα τα ψάρια; Τα πούλησαν όλα; Ο εστιάτορας τα χρησιμοποίησε όλα ή περίσσεψαν. Και τι έκανε τα υπόλοιπα. Αν οι ψαράδες συνεχίζουν να ψαρεύουν όλα τα ψάρια και αυτά να πηγαίνουν χαμένα τι θα συμβεί; Επαναλαμβάνουμε το παιχνίδι ρόλων με βάση τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει.

5^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων  «Όλος ο πλανήτης μέσα σε ένα χάμπουργκερ!»

1^η δραστηριότητα: Παίζουμε κρυφτό με το κρέας. Ξεκινάμε ρωτώντας τους μαθητές τι έφαγαν για βραδινό. Ποια παιδιά έφαγαν κρέας; Ονομάζουμε ορισμένα φαγητά. Αν έχουν κρέας, τα παιδιά πρέπει να σηκώνονται όρθια. Ονομάζουμε τροφές με «κρυμμένο» κρέας όπως αυγά με μπέικον, παστίτσιο, τοστ ζαμπόν τυρί, μακαρόνια με κιμά, σουφλέ μακαρόνια με ζαμπόν, χάμπουργκερ κλπ. Εστιάζουμε στο χάμπουργκερ. Δείχνουμε το χάμπουργκερ και ζητάμε από τα παιδιά να μαντέψουν από τι είναι φτιαγμένο.. Καταγράφουμε τα υλικά που προτείνουν στο διαδραστικό μας χάρτη (ψωμί, μπιφτέκι, τυρί, ντομάτα, κρεμμύδι). Ζητάμε από τα παιδιά να σκεφτούν από ποιο στοιχείο της φύσης/ζωντανό οργανισμό παίρνουμε τα υπόλοιπα υλικά και τα καταγράφουμε και αυτά στο διαδραστικό.

2^η δραστηριότητα: Τους δίνουμε ένα φύλλο εργασίας με υλικά και την προέλευσή τους σε μορφή λαβύρινθου να βρούν από που προέρχονται.

3^η δραστηριότητα: Η διαδρομή των φαγητών ως το πιάτο μας Δείχνουμε δυο ντόμινο για το χαμπουργκερ και για τη φακή. Ξεκινάμε ένα παιχνίδι δραματοποίησης με οδηγίες. Γινόμαστε σπορείς και σπέρνουμε στο χωράφι. Γινόμαστε οι σπόροι που κοιμούνται στο χώμα. Το αυτόματο ποτιστικό που ποτίζει τα χωράφια. Γεωργοί που φοράμε προστατευτικές μάσκες και ψεκάζουμε τις καλλιέργειες. Θεριστικές μηχανές που αλωνίζουν. Αγελάδες που βόσκουν. Οδηγοί φορτηγών που μεταφέρουν τρόφιμα. Κρεοπώλες που τεμαχίζουν κρέας. Ψήστης που ψήνει το κρέας. Άνθρωποι που τρώνε ένα χάμπουργκερ» και αντίστοιχα για τη διαδρομή της φακής χρησιμοποιώντας και  άλλα παραγγέλματα που θα εμπνευστούμε από την αλυσίδα παραγωγής και τα ίδια τα παιδιά. Άραγε τι θα προτιμήσουμε για το βραδινό μας, χάμπουργκερ ή φακή;

6^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων «Βγήκε η μανούλα ψώνια να κάνει!» 

1^η δραστηριότητα : Παίζουμε Παιχνίδι ρόλων η «Λαϊκή Αγορά». Οι μισοί μαθητές αναλαμβάνουν τον ρόλο του πωλητή πίσω από τους πάγκους. Γράφουν σε ένα χαρτί τις τιμές των προϊόντων τους και τον τόπο παραγωγής τους. Οι υπόλοιποι μαθητές κάνουν τους αγοραστές. Τους αφήνουμε να παίξουν περίπου πέντε λεπτά. Στον κύκλο συζητάμε με τι κριτήρια αγόρασαν οι καταναλωτές, με τι επιχειρήματα τους έπεισαν οι πωλητές. Ήταν το προϊόν φρέσκο, ήταν νόστιμο; Ήταν από μία συγκεκριμένη και γνωστή, για το προϊόν, περιοχή (π.χ. μήλα Τριπόλεως); Μήπως οι πωλητές έδιναν κάποιο δώρο;

2^η δραστηριότητα: Καλλιτέχνες Τους δείχνουμε εικόνες από τη Λαϊκή Αγορά του Παναγιώτη Τέτση. Τους μοιράζουμε χαρτιά και νερομπογιές ή μαρκαδόρους και τους ζητάμε να ζωγραφίσουν τη δική τους λαϊκή αγορά με όσα περισσότερα χρώματα μπορούν.

3^η δραστηριότητα: Τι κρύβει μια ετικέτα. Βλέπουμε στον διαδραστικό μας συσκευασίες από διάφορα τρόφιμα και τις ετικέτες τους.  Τους ζητάμε να ανακαλύψουν πού κρύβεται η ημερομηνία λήξης και τους εξηγούμε τι σημαίνει. ποιες άλλες πληροφορίες μπορεί να αναγράφονται στη συσκευασία του προϊόντος που κρατάνε. Τους δείχνουμε ατομικές και οικογενειακές συσκευασίες. Ποιες προτιμάμε και γιατί; Ποια από τα πιο κοινά προϊόντα που βρίσκονται συνήθως στο ντουλάπι ή στο ψυγείο του σπιτιού τους είναι σε ατομικές συσκευασίες; Πώς θα μπορούσαν να τις αντικαταστήσουν;

4^η δραστηριότητα: Τα παιδιά μοιρασμένα σε ομάδες φτιάχνουν τη δική τους λίστα για ψώνια ζωγραφίζοντας κρίνοντας τι είναι απαραίτητο να πάρουν και τι όχι. Την παρουσιάζουν στην ολομέλεια και εξηγούν το λόγο που τα επέλεξαν

 7^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων  ««Πικνικ στο πάρκο»

1^ηδραστηριότητα: Θέλουμε να οργανώσουμε ένα πικνικ. Κάνουμε προτάσεις για το χώρο και το χρόνο και εστιάζουμε στα φαγητά. Οι μαθητές καλούνται να σκεφτούν φαγητά που ετοιμάζονται και μεταφέρονται εύκολα είναι υγιεινά και θρεπτικά. Οργανώνουμε τις λεπτομέρειες.

Οι μαθητές πρέπει να σκεφτούν ότι θα χρειαστούν τραπεζομάντιλο, πλαστικό ή υφασμάτινο. Χαρτοπετσέτες, πιατάκια, κουταλάκια ποτηράκια. Πώς θα μαζέψουμε τα σκουπίδια; Θα τα βάλουμε όλα μαζί ή μήπως να φέρουμε μια δεύτερη σακούλα για την ανακύκλωση;. Αν περισσέψει φαγητό τι θα το κάνουμε; Τι σημαίνει μοιράζομαι το φαγητό μου; 

2^η δραστηριότητα:  Πραγματοποιούμε το πικνίκ μας. Τραβάμε φωτογραφίες και σχολιάζουμε όλα τα υγιεινά τρόφιμα που φέραμε.

 3^η δραστηριότητα:  Και καθώς τελειώνουμε το ταξίδι μας στη διατροφή, επιστρέφουμε πίσω στα πρώτα τρία πιάτα της ημέρας που ζωγραφίσαμε στην πρώτη δραστηριότητα. Μπορούμε να τα κρίνουμε με τα κριτήρια που αποκτήσαμε; Θα αλλάζαμε ίσως κάτι; Πώς ήμασταν στην αρχή του ταξιδιού και πώς είμαστε τώρα; Διασκεδάσαμε; Μάθαμε κάτι; Αλλάξαμε κάποιες συνήθειες; Αποκτήσαμε νέες; Και το ταξίδι της διατροφής συνεχίζεται όσο ζούμε…

Τα νήπια συμπληρώνουν ατομικά ένα Φύλλο Αξιολόγησης για τη σημασία της υγιεινής διατροφής